تاریخ آخرین بروزرسانی: ۸ام اردیبهشت ۱۴۰۰
اوره
اوره (Urea) یا کاربامید (carbamide) یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی CO(NH₂)₂ است.
اوره نخست به صورت آمونیاک بوده که از تجزیه آمینواسید ها ساخته شده بوده آمونیاک به دلیل سمیت زیاد برای بدن مضر است؛ پس آمونیاک ها در کبد با دی اکسید کربن (توسط یاخته های کبد ایجاد شده) واکنش نشان میدهد و به اوره تبدیل میشود. این عمل باعث کم شدن سمیت آن می شود تا بدن آن را بتواند در خود نگه دارد و در کلیه توسط نفرون ها دفع می شود. اوره، در متابولیسم ترکیبات حاوی نیتروژن در بدن حیوانات نقش مهمی ایفا می‌کند و در عین حال، ماده اصلی حاوی نیتروژن، در ادرار پستانداران به‌شمار می‌آید. این ترکیب: سخت، بی‌رنگ، بی‌بو (گر چه آمونیاکی که در حضور آب از آن حاصل میشود و شامل بخار آب موجود در هوا نیز است، دارای بوی تندی است) است، نه اسیدی است و نه قلیایی، بسیار محلول در آب و نسبتاً غیر سمی است، ازاوره به صورت گسترده‌ای در کودهای شیمیایی به عنوان یک منبع غنی و مناسب نیتروژن استفاده میشود. اوره همچنین یکی از مواد اولیهٔ مهم در صنایع شیمیایی است. سنتز و به وجود آوردن این ترکیب آلی از یک پیش ساز غیرآلی یا معدنی، توسط فریدریش وهلر در سال ۱۸۲۸، نقطهٔ عطف بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت دانش شیمی محسوب میشود.
با کاربرد های اوره آشنا شوید:
کشاورزی
بیشتر از ۹۰ درصد از تولیداوره در دنیا، به منظور استفاده به عنوان کودهای شیمیایی حاوی نیتروژن است. در کاربردهای عمومی، اوره دارای بالاترین مقدار ازت در میان تمامی کودهای جامد نیتروژنی است (۴۶.۷ درصد).
بر این اساس، اوره پایین‌ترین هزینه‌های حمل و نقل را به ازای هر واحد از تغذیه نیتروژنی به بار می‌آورد.
اوره در خاک، هیدرولیز شده و به آمونیاک و دی‌اکسید کربن مبدل می‌گردد. آمونیاک حاصل از این فرایند، توسط باکتریهای موجود در خاک به نیترات اکسیده میشود، و در نتیجه می‌تواند توسط گیاه جذب گردد.
اوره همچنین در بسیاری از موارد، در فرمولاسیون چند جزئی کودهای جامد نیز، مورد استفاده واقع میشود. از آنجا که اوره به میزان زیادی محلول در آب است، بنابراین برای استفاده در محلول‌های کودی نیز بسیار مناسب است (از جمله در ترکیب با آمونیوم نیترات و به صورت: UAN)، به عنوان مثال در کودهای foliar feed’خوراک برگ مانند (کود مخصوص برگ؟)’.
در به‌کارگیری کودها، شکل گرانولی کود بر شکل پریل prills آن ارجح است، چراکه به دلیل باریک‌تر بودن اندازه ذرات در نوع گرانولی توزیع و انتشار آن راحت‌تر انجام می‌پذیرد و این برای برنامه مکانیکی یک امتیاز به‌شمار می‌آید.
شایع‌ترین نوع ناخالصی موجود در اوره صناعی، بیورت biuret است، که موجب تضعیف رشد گیاه میشود.
اوره به‌طور معمول، به میزان بین ۴۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم به ازای هر هکتار، [در اراضی کشاورزی] پخش می‌گردد، اما در مجموع این میزان، متفاوت است.
در برنامه‌های کوچکتر میزان اتلاف و ضرر به علت شسته شدن پایین‌تر است. در طول تابستان، اوره اغلب درست قبل از آبیاری (بارش باران)، یا در حین آن پخش میشود تا زیان عمل تبخیر به حداقل رسانده شود (فرایندی که در آن، نیتروژن به صورت گاز آمونیاک در اتمسفر ناپدید میشود). اوره با سایر کودها چندان سازگار نیست.
به دلیل آن که غلظت نیتروژن (ازت) دراوره بالاست، دستیابی به میزان گستردن و پخش آن، بسیار مهم است. تجهیزات مورد نیاز در این راستا، باید به درستی کالیبره شده و به طرز مناسبی مورد استفاده قرار گیرند.
حفاری و سوراخ کردن زمین نباید در جایی که تماس نزدیک با دانه دارد، انجام بگیرد، چراکه خطر صدمه و آسیب به روند جوانه زدن وجود دارد. اوره به صورت محلول در آب، به صورت افشانه یا از طریق سیستم‌های آبیاری نیز کاربرد دارد.
در مورد دانه پنبه و غلات، اوره معمولاً در زمان انجام آخرین مرتبهٔ کشت و درست قبل از مرحلهٔ کاشت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در مناطقی که بارش باران در آن مناطق بالاست و همچنین در خاک‌های شنی (که نیتروژن می‌تواند به طریق شسته شدن از دست برود) یا هنگامی‌که فصل بارش خوبی انتظار می‌رود، می‌توان در طی فصل رشد، از اوره برای پوشانیدن کناره‌ها یا نقاط مرتفع زمین کشاورزی استفاده کرد.
پوشانیدن نقاط مرتفع به وسیلهٔ اوره، همچنین در مراتع و اراضی خاص محصولات علوفه‌ای نیز، محبوب است و طرفدار دارد.
در مورد کشت نیشکر، از اوره به روش پوشانیدن کناره‌ها و پس از کاشت محصول بهره برده میشود. این روش برای تمامی محصولات مشابه نیشکر مثل خیزران ratoon نیز به کار می‌رود.
در آبیاری محصولات کشاورزی، اوره را می‌توان به صورت خشک به خاک افزود، یا آن را به صورت محلول و از طریق آب آبیاری به کار برد.
اوره با وزن خودش به راحتی در آب قابل حل است، اما در صورتی‌که غلظت آن افزایش پیدا کند، میزان انحلال آن در آب به‌طور فزاینده‌ای دشوار میشود. فرایند انحلال اوره در آب یک فرایند اندومتریک است که باعث افت دمای محلول در هنگام حل شدن اوره میشود.
به عنوان یک راهنمایی عملی، که در واقع روش ساده و راحتی برای کود دهی یا fertigation توسط اوره (تزریق اوره در مسیرهای آبیاری) است، می‌توان توصیه نمود که بیش از ۳۰ کیلوگرم اوره در هر ۱۰۰ لیتر آب حل شود و مورد استفاده قرار گیرد.
در مورد محصولات باغی، می‌توان از افشانه‌های مخصوص برگ، که اوره را با غلظت ۰.۵ درصد تا 2 درصد پخش می‌کنند، استفاده کرد.
در این مورد اغلب ازاوره‌ای که میزان بیورت biuret در آن اندک است، استفاده میشود. از آنجا که اوره جاذب رطوبت از اتمسفر و سطح هواست، در نتیجه برای ذخیره‌سازی آن، به‌طور معمول از بسته یا کیسهٔ مهر و موم شده پالت مانند (به شکل تشک) استفاده میشود.
همچنین اگر نیاز به ذخیره کردن آن به صورت عمده باشد، باید آن را تحت پوشش با پارچه مخصوص کرباسی که قیراندود و عایق اب است، قرار داد. ضمناً توصیه میشود که اوره را باید همانند بسیاری از دیگر کودهای جامد، در محلی خنک و خشک، که تهویه در آن محل به خوبی صورت می‌گیرد، ذخیره کرد.
صنایع شیمیایی
اوره مادهٔ اولیه برای تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی مهم است، مانند:
– انواع پلاستیک، به ویژه رزین‌های فرمالدئید اوره.
– انواع چسب، همچون اوره فرمالدئید واوره ملامین فرمالدئید، که در ساخت تخته سه لایی مخصوص آب کاربرد دارد.
– سیانات پتاسیم، به عنوان ماده اولیه برخی از صنایع.
– نیترات اوره، یک نوع ماده منفجره.
سیستم‌های خودرو
اوره در واکنش‌های SNCR و SCR به منظور کاهش آلاینده‌های NO دار، که در گازهای حاصل از احتراق موجود هستند، کاربرد دارد.
به عنوان مثال، گازهایی که از نیروگاه‌ها یا از موتورهای دیزلی خارج می‌شوند. در مورد موتورهای دیزلی، این فرایند به نام فیلتر بازسازی ذرات دیزلی خوانده میشود.
در مورد سیستم‌های بلوتک (BlueTec)، به عنوان مثال، از تزریق اوره محلول در آب به سیستم اگزوز خودرو استفاده میشود.
آمونیاک حاصل شده از فرایند تجزیهٔ اوره، با اکسید نیتروژن خروجی واکنش داده و توسط یک مبدل کاتالیزوری، به نیتروژن و آب تبدیل میشود.
خطرات اوره:
نیتراتی که در روز جذب گیاه می شود،تحت تاثیرنورودماوانرژی حاصل از فتوسنتز،درداخل گی اه تبد یل به پروت ئین می شود.این روند در شب به دلیل کاهش شدید فعالیتهای سنتزی گیاه،به شدت کاهش می یابد و موجب تجمع نیترات در گی اه می شودکه درصورت خورده شدن توسط انسان،عوارض و بیماری هایی از جمله تنگ نفسی و سرطان دستگاه گوارش را به وجود می آورد.
بررسی های میدانی تیم تحقیقاتی کیان پترولیوم نشان داده است که زیاده روی در مصرف کود شیمیایی ازته ( ۲۵۰ نا ۱۰۰۰ کیلوگرم درهکتاروحتی بیشتر)،یکی از علل مهم تجمع بیش از حد نیترات در انواع سبزی ها می باشد.براساس نتایج به دست آمده،مصرف حداقل میزان کودهای شیمیایی ازته، استفاده از کودهای آلی،استفاده از آب آبیاری غیر آلوده و برداشت سبزیها در ساعات بعد از ظهر به سبزیکاران منطقه توصیه می شود.