تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۷ام خرداد ۱۴۰۰
بازار سوخت افغانستان و پاکستان
در ایران بیش از سیصد و چند کارخانه هیدروکربوری وجود دارد که ۲۰۰ کارخانه صادرکننده هم هستند
بخشی از نیاز کشور افغانستان به سوخت از طریق ترانزیت محصولات ترکمنستان از طریق خاک ایران تامین میشود،
همین باعث شده بود اتحادیه صادرکنندگان در آن سال از دولت بخواهد به نوعی در جواب استانداردهای وضع شده در افغانستان، تزانزیت محصولات ترکمنستان از خاک ایران را محدود کند.
در ایران بعضی فرآوردههای نفتی مانند بنزین، نفت گاز و نفتسفید با قیمتی یارانهای توزیع میشود که اختلافی قابل توجه با قیمت آن در کشورهای همسایه و با قیمت محصولی که باید به جای آن در تولید هیدروکربور به کار رود دارند، افشاریان گفته بود این اختلاف حدود ۳ الی ۴ هزار تومان در هر لیتر است.
بر طبق آخرین ادعاها و اکتشافات در مورد نفت وگاز در افغانستان، در حدود ۱٫۸ میلیارد بشکه نفت خام و ۷۰۰ و یا ۳۰۰۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی و ۵۶۲ میلیون بشکه گاز مایع وجود دارد.
همچنین افغانستان توانایی استخراج روزانه ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام را داراست که درآمدی معادل سالانه ۹–۱۰ میلیارد دلار برای افغانستان ایجاد میکند.
کشور افغانستان متقاضی واردات بیشتر فرآورده های نفتی به ویژه نفت گاز از ایران است که برای ۶ ماه آینده این تقاضا بررسی می شود و در صورتی که توان صادرات بیشتر وجود داشته باشد، نفت گاز بیشتری به این کشور تحویل داده خواهد شد
محصولات هیدروکربوری که در ایران تولید و به افغانستان صادر میشوند اغلب «حلال» هستند که ترکیباتی متفاوت با گازوئیل و بنزین دارند.
افغانستان البته در طول سالهای اخیر بیشتر اوقات همین محصولات را دریافت و در چرخه تقاضای سوخت خود به مصرف میرساند.
حالا اما به دلایل و انگیزههایی که طرف ایرانی «فشار امریکا» را نیز در آن دخیل میداند طرف افغانستانی عنوان کرده خواهان واردات فرآوردههای اصلی مانند گازوئیل است و فرآورده و سوخت هیدروکربوری نیاز ندارد.
در حال حاضر تمامی کشورهای همسایه اللخصوص افغانستان و پاکستان متقاضی خرید فرآورده های مختلف نفتی از ایران هستند.
ایران در حالی تنها یک درصد از واردات کشور پاکستان را به خود اختصاص داده که همسایه دیگر این کشور یعنی چین به تنهایی ۲۴.۱۸ درصد از کالاهای وارداتی پاکستان را به خود اختصاص داده است.
این در حالی است که پتانسیل و ظرفیتهای بسیار خوبی برای فعالیت تجار ایرانی در پاکستان فراهم است
آمارها حاکی از آن است که پاکستان در سال ۲۰۱۸ به میزان ۶۰.۳ میلیارد دلار کالا وارد کرده که نسبت به سال ۲۰۱۴ به میزان ۲۶.۹ درصد افزایش داشته است.
این میزان آمار همچنین نسبت به سال قبل از آن یعنی ۲۰۱۷ نیز جهش ۵ درصدی را تجربه کرده است. این آمارها نشان میدهد که نفت و سوختهای فسیلی اصلیترین گروه کالایی در میان محصولات وارداتی پاکستان است.
در شرایط فعلی صادرات فرآورده های نفتی ایران به کشورهای همجوار بالاتر از قیمتهای فوب خلیج فارس انجام می شود و بخش عمده ای از کشورهای آفریقایی برای واردات سوخت هواپیما از ایران درخواست دارند و در حال حاضر مجموع کشورهای آفریقایی خواستار واردات روزانه ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین هواپیما از ایران شده اند که در حال حاضر ظرفیت صادرات این حجم فرآورده های نفتی وجود ندارد.
با وجود مخازن ذخیره سازی در کشور پاکستان که منجر به تسریع و تسهیل در امر صادرات فرآورده های مختلف نفتی می شود ؛ اخیرا با وجود افزایش تحریم های بین المللی کشورهای مختلف شرق آسیا همچون سریلانکا و میانمار هم درخواست هایی برای واردات برخی از فرآورده های نفتی ویژه به ایران ارائه کرده اند.