ایران در زمینهٔ انرژی یک ابرقدرت جهانی به حساب می‌آید و صنعت نفت ایران نقش اساسی در آن دارد.
هر ساله بخش قابل توجهی از درآمدهای دولت ایران از طریق صنعت نفت بدست می‌آید. در سال ۲۰۰۱ ایران چهارمین تولیدکنندهٔ بزرگ نفت خام در جهان بود.
طبق برآوردهای مجلهٔ نفت و گاز ، تا ژانویهٔ ۲۰۱۱ ذخایر قطعی نفت ایران در حدود ۱۳۷ میلیارد بشکه بود ، که حدود ۱۰٪ از مجموع ذخایر جهان را به خود اختصاص داده‌است ، همچنین ایران دارای ۱٬۰۴۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی میباشد ، که حدود ۱۶٪ از ذخایر گاز زیرزمینی جهان است.
تولیدات نفت و گاز ایران
تولیدات نفت و گاز ایران شامل گاز مایع ، نفت کوره ، گازوئیل ، نفت سفید ، بنزین و نفتا میشود. هم‌اکنون وزارت نفت ایران وظیفهٔ نظارت بر تولید و فروش محصولات هیدروکربنی ایران را برعهده دارد ، که از طریق چهار شرکت تابعهٔ خود، این صنعت را راهبری می‌نماید. شرکت ملی نفت ایران به عنوان بزرگ‌ترین زیرمجموعهٔ وزارت نفت، متولی بخش بالادستی صنایع نفت و گاز کشور میباشد. این شرکت با در اختیار داشتن شرکت‌های زیرمجموعه، وظیفهٔ تولید نفت خام ، گاز طبیعی و میعانات گازی را در کلیهٔ میادین مستقر در ایران، برعهده دارد. شرکت ملی گاز ایران در زمینهٔ توزیع و انتقال گاز طبیعی در مرزهای داخلی کشور فعالیت می‌کند. شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در زمینهٔ تولید محصولات پتروشیمی فعالیت می‌نماید و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز وظیفهٔ مدیریت بر پالایشگاه‌ها و پالایش فرآورده‌های نفتی، سپس توزیع و فروش این محصولات در مرزهای داخلی کشور، از طریق جایگاه‌های سوخت را برعهده دارد.
در دهه ۱۳۵۰ با افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی ، درآمد نفتی ایران نیز به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافت. در پی وقوع انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ ایران و عراق، زیرساخت‌های نفت ایران دچار آسیب‌های بسیار شدیدی شد که کاهش تولید و صادرات را در پی داشت. هم‌زمان با آغاز دهه ۱۳۷۰ و برطرف شدن عمده مشکلات به وجود آمده ، درآمدهای حاصل از فروش نفت رو به افزایش گذاشت. سال ۱۳۷۲ سالی بود که سهم درآمدهای نفتی در بودجه سالانه به اوج خود در بعد از انقلاب رسید. اما در پی کاهش بهای جهانی نفت در سال‌های آتی این دهه بود که فروش نفت ایران منفعت گذشته را به همراه نداشت. در دهه ۱۳۸۰ وابستگی دولت‌ها به درآمدهای نفتی بیش از گذشته ادامه یافت.
ایران و سبد نفتی اوپک
از زمان عضویت ایران در اوپک ، قیمت فروش نفت خام این کشور اغلب موارد کمی کمتر از میانگین قیمت سبد نفتی اوپک بوده‌است. بنابر آمار سال ۲۰۰۷، ایران چهارمین صادرکننده عمده نفت در جهان نامیده میشود. در این سال به‌طور متوسط ۲٫۴۵ میلیون بشکه نفت در روز از ایران صادر شده که ۶۰ درصد آن به کشورهای واقع در شرق کانال سوئز ، ۳۲ درصد به کشورهای اروپایی و مابقی به آفریقا صادر شده‌است. اصلی‌ترین محصولات صادراتی صنعت نفت ایران را نفت موتور، نفت صنعتی، گریس، ژل‌های نفتی، متانول و قیر بوده‌است.
صادرات نفت ایران در طول سال ۲۰۱۲ در روندی تقریباً ثابت با کاهش روبرو شد. به‌طوری‌که این صادرات در ماه سپتامبر این سال به ۸۶۰٬۰۰۰ بشکه در روز رسید. این کاهش متأثر از عوامل متعددی نظیر تحریم خرید نفت ایران، تغییرات پی در پی مدیریتی در بدنه شرکت‌های تولیدی ، عدم سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نگهداشت توان تولید ، ممانعت از بیمه نفت‌کش‌های ایرانی ، تحریم بانک‌های ایرانی که مانع پرداخت پول نفت خریداری شده از جانب مشتریان میشود و … میباشد. در سال ۲۰۱۶ میزان صادرات نفت افزایش داشت ، خصوصاً صادرات به هند که از ۲۰۸ هزار و ۳۰۰ بشکه در سال ۲۰۱۵ به ۴۷۳ هزار بشکه در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته‌است . به‌طوری‌که ایران در تأمین نیازهای نفتی هند نقش بسزایی داشته‌است.
پردرآمدترین سال فروش نفت ایران
اگر درآمدهای نفتی ایران بر حسب طلا محاسبه شود، سال ۱۳۸۷ پردرآمدترین سال فروش نفت ایران نام می‌گیرد و سال ۱۳۶۴ کم‌درآمدترین. در بین دولت‌های مستقر شده در حکومت جمهوری اسلامی ایران ، پردرآمدترین دولت‌ها ، دولت‌های نهم و دهم می‌باشند و کم‌درآمدترین آن‌ها دولت‌های سوم و چهارم ایران.میزان درآمدهای حاصل از نفت در سال ۲۰۱۶ افزایش یافت و این میزان به دو برابر نسبت به سال قبل از آن رسید.
بورس انرژی ایران
بورس انرژی ایران ، ( به انگلیسی : Iran Energy Exchange ) یکی از بازارهای بورس ایران است که به منظور انجام معاملات حامل‌های انرژی با مجوز شورای عالی بورس و اوراق بهادار به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۱۳۹۱ تاسیس شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از جدیدترین محصولات بورس انرژی به بخش اطلاعیه عرضه ها مراجعه کنید.
انواع محصول قابل پذیرش در بورس انرژی
فهرست محصولاتی که تاکنون مجوز پذیرش در بورس انرژی را گرفته‌اند و در این بازار معامله شده‌اند به شرح زیر است :
• انواع نفت سفید
• انواع گازهای طبیعی
• انواع گازوئیل
• انواع بنزین
• هیدروژن
• اتانول
• اکستراکت
• کلیه حلال‌ها
• انواع لایت اند
• انواع نفت خام
• نفت کوره و مازوت
• کلیه میعانات گازی
• انواع نفتا
• گاز مایع
• قطران
• متانول
• انواع سوخت جت
• انواع برش‌های سنگین
شرکت بین المللی کیان پترولیوم ، نماینده شرکت Kian Group در ترکیه ، به تهیه و تامین تمام محصولات بورس انرژی و بورس کالای ایران برای مصارف مختلف صنایع مبادرت نموده و با فروش محصولات بورس انرژی و بورس کالای ایران در رینگ بین الملل بورس انرژی و بورس کالا ضمن پاسخگویی به نیازهای مشتریان در بازارهای برون مرزی ، امکان ارائه انواع محصولات پالایشگاهی را به بازارهای داخلی و خارجی را با قیمت های رقابتی ایجاد کرده است که این نشانه پتانسیل های بالای این شرکت در حوزه نفت ، گاز و پتروشیمی میباشد.
از آنجایی که یکپارچگی و هماهنگی در پاسخ به نیازهای متقاضیان داخلی و بین المللی از اصول مهم شرکت کیان پترولیوم در راستای حصول به رضایتمندی متقاضیان می باشد ؛ میتوانید درخواست خرید محصولات مورد نظر خود را از طریق لینک ذیل برای ما ارسال نمایید:
برای کسب اطلاعات بیشتر از آخرین و جدیدترین اطلاعیه عرضه ها با کارشناسان فروش ما در داخل ایران و خارج از ایران در ارتباط باشید.
دفتر ایران : ۰۰۹۸۳۵۳۵۲۲۷۵۰۰ – ۰۰۹۸۹۱۲۰۵۲۵۶۵۸
دفتر ترکیه : ۰۰۹۰۵۳۸۷۴۴۵۸۶۹
ایمیل : export@kianpetroleum.com
تاریخچه بورس انرژی ایران
در پی عدم موفقیت بورس نفت ایران و لزوم ایجاد بازار جدید معاملاتی در بخش صنعت برق و برای جلوگیری از تعدد بازارها در بخش انرژی با ادغام بورس نفت ایران با بورس جدیدالتاسیس بخش برق، شرکت بورس انرژی ایران به عنوان چهارمین رکن بازار سرمایه در سال ۱۳۹۱ شکل گرفت.
شرکت بورس انرژی ایران (سهامی عام) به شناسنامه ملی ۱۰۳۲۰۷۹۸۴۳۸ طی شماره ۴۲۸۰۰۲ مورخ ۱۳۹۱/۴/۱۷ در اداره ثبت شرکت های تهران به ثبت رسید و متعاقباً از تاریخ ۱۳۹۱/۱۲/۱۹ شروع به بهره برداری نموده است.
به موجب صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده ۱۳۹۱/۴/۱ نام شرکت به شرکت بورس انرژی ایران تغییر یافته و در تاریخ ۱۳۹۱/۱۰/۲۶ در بازار پایه فرابورس ایران درج شده است.
نحوه فعالیت در بورس انرژی
اشخاص حقوقی که برای تامین نیازمندی‌های خود باید از حامل‌های انرژی استفاده کنند، می‌توانند با دریافت کد مخصوص از بورس انرژی خرید و برحسب الزامات در رینگ‌های داخلی یا بین‌المللی فعالیت کنند. اشخاص مجاز خرید در بورس انرژی را در جدول زیر میتوانید مشاهده کنید.
در بخش عرضه‌کنندگان بورس انرژی، در بازار فیزیکی، پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و نیروگاه‌هایی که به شبکه سراسری کشور متصل هستند، می‌توانند محصولات خود را در بازار به فروش برسانند و در بازار مشتقه، هر کدام از این عرضه‌کنندگان می‌توانند اوراق خود را برای تامین مالی به صورت سلف یا سایر قراردادها منتشر کنند و به فروش برسانند.
متقاضیان و عرضه‌کنندگان در بورس انرژی می‌توانند پس از دریافت کد و ارائه مدارک لازم و تکمیل فرم‌های مربوطه آغاز به فعالیت کنند. مشتریان بورس انرژی باید قبل از شروع تالارهای بورس انرژی، سفارش خرید خود را از طریق کارگزار ارسال کنند.
مزایای پذیرش و معامله در بورس انرژی ایران
- معافیت مالیاتی
- امکان بازاریابی و عرضه محصولات در رینگ داخلی و بین الملل از طریق شبکه کارگزاران عضو و سامانه های معاملاتی بورس انرژی
- امکان تأمین کالاهای مورد نیاز از طریق ساز و کار شفاف و منصفانه بورس انرژی
- امکان تأمین مالی و پوشش ریسک عرضه کنندگان از طریق ابزارهای مالی موجود در بورس انرژی
- امکان پوشش ریسک و تأمین کالاهای مورد نیاز مصرف کنندگان برای دوره های زمانی مختلف
- کاهش هزینه های معاملاتی برای مشتریان در مقایسه با معامله در خارج از بورس ( شامل هزینه های عقد قرارداد ، بازاریابی و … )
- کاهش ریسکهای معاملاتی از جمله ریسک عدم ایفای تعهدات طرفین و …
- وجود قراردادهای استاندارد و مشخص همچنین تضمین استاندارد بودن و کیفیت کالاهای مورد معامله در بورس
- برخورداری از چارچوب مقرراتی جامع در حوزه پذیرش ، معاملات ، ثبت و سپرده گذاری و تسویه پایاپای کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر کالا
بورس کالای ایران
بورس کالای ایران ( به انگلیسی : Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد ، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.
تاریخچه بورس کالای ایران
نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه‌ای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی ، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند.
در پی این امر ، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. با بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ و تصمیم شورای عالی بورس ، سرانجام بورس‌های فلزات و کشاورزی در یکدیگر ادغام و بورس واحدی با عنوان بورس کالای ایران تشکیل شد و از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. طبق قانون بازار اوراق بهادار کلیه معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میشود. از بنیانگذاران بورس کالا میتوان به دکتر سید ابراهیم عنایت اشاره کرد که پیشکسوت بازار سرمایه محسوب می‌شوند.
بازار فیزیکی بورس کالای ایران
معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام میشود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته میشود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته میشود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی :
- قرارداد نقدی : قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام میشود.
- قرارداد نسیه : قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت می‌گردد.
- قرارداد سلف : قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد.
معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.
- رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
- رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.
مراحل سفارش و خرید در بورس کالا
- انتخاب کارگزار
- تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار و پیشنهاد قیمت
- واریز حداقل سپرده مورد نیاز معامله به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
- انتقال سفارش مشتری به تالار معاملات توسط کارگزار
- شرکت در حراج توسط کارگزار و انجام معامله در تالار
- واریز باقی‌مانده وجه معامله پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
- تسویه اسنادی معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملاتی
- تسویه مالی معاملات در اتاق پایاپای
- نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزینه‌ها به حساب معامله‌گران از طریق حساب بانکی
نحوه معامله در بورس انرژی ایران چگونه است ؟
همانطور که میدانید بورس ایران بخش های مختلفی دارد، مانند بورس اوراق بهادار ، بورس آتی کالا، بورس کالا و بورس انرژی که فعالیت در هر کدام شرایط خاص خودش را دارد. برای بسیاری از افرادی که وارد بازار بورس می شوند، سوالاتی در خصوص سایر بازارهای معاملاتی بورس پیش می آید که بورس انرژی یکی از آن ها محسوب میشود و نحوه معامله در بورس انرژی برای اکثر افراد روشن نیست.
نحوه دریافت کد معاملاتی در بازارهای بورس انرژی
اشخاص حقوقی ایرانی که پروانه بهره برداری مرتبط دارند، مجاز به خرید از بازار فیزیکی داخلی، به جز برق هستند. ولی این شرط به تنهایی کافی نیست و نیاز است این افراد کد معاملاتی در حوزه بورس انرژی داشته باشند که در ادامه شرایط دریافت کد معاملاتی در بازار فیزیکی و برق بورس انرژی را عنوان کرده ایم تا دید مناسب و کاملی در این خصوص داشته باشید.
نحوه دریافت کد معاملاتی در بازار فیزیکی در بورس انرژی :
- شرکت نامه
- تکمیل فرم احراز هویت
- اساسنامه وشناسه ملی
- فرم در خواست کد اشخاص حقوقی
- آگهی آخرین تغییرات مدیران و صاحبان امضای مجاز
- مدارک ،مجوزها و مستندات مثبته در مورد فعالیت مشتری
- آگهی روزنامه رسمی در خصوص تاسیس و آخرین تغییرات آن
- کپی برابر اصل شده مدرک شناسایی صاحبان امضای مجاز شامل شناسنامه و کارت ملی
نحوه دریافت کد معاملاتی در بازار برق بورس انرژی :
- شرکت نامه
- بیانیه ریسک
- تکمیل فرم احراز هویت
- اساسنامه و شناسه ملی
- فرم در خواست کد اشخاص حقوقی
- فرم معرفی اطلاعات حساب مشتری
- آگهی آخرین تغییرات مدیران و صاحبان امضای مجاز
- مدارک ،مجوزها و مستندات مثبته در خصوص فعالیت مشتری
- آگهی روزنامه رسمی در خصوص تاسیس و آخرین تغییرات آنپ
- کپی برابر اصل شده مدرک شناسایی صاحبان امضای مجاز شامل شناسنامه و کارت ملی