تاریخ آخرین بروزرسانی: ۱۸ام فروردین ۱۴۰۰
تقطیر
منظور از تقطیر در واقع جداسازی فیزیکی برشهای نفتی در پالایشگاه است که اساس آن اختلاف در نقطه جوش هیدروکربنهای مختلف است . هر چه هیدروکربن سنگینتر باشد ، نقطه جوش آن زیاد است و هر چه هیدروکربن سبکتر باشد ، زودتر خارج می شود . روش های مختلفی برای جداسازی مواد اجزای سازنده یک محلول وجود دارد که یکی از این روشها فرایند تقطیر می باشد. در روش تقطیر ، جدا کردن اجزاء یک مخلوط از روی اختلاف نقطه جوش آنها انجام می گیرد. تقطیر در عمل به دو روش انجام می گیرد. روش اول شامل تولید بخار از طریق جوشاندن یک مخلوط مایع و سپس میعان بخار است بدون اینکه هیچ مایعی مجددا به محفظه تقطیر بازگردد ، در نتیجه هیچ مایع برگشتی وجود ندارد.
روش دوم
در روش دوم قسمتی از بخار مایع شده به دستگاه تقطیر باز می گردد و به صورتی این مایع برگشتی در مجاورت بخاری که به طرف مبرد می رود قرار می گیرد. هر کدام از این روشها می توانند پیوسته یا ناپیوسته باشند .
دستگاه تقطیر، شامل سه بخش است :
محفظه تقطیر که محلول و بخار در آن قرار می گیرد ، کندانسور برای خنک کردن بخار و برگشت مایع و مخزن جمع کننده قطرات انواع تقطیر .
دستگاه تقطیر
دستگاه تقطیر، معمولا از شیشه ساخته می شود. همه قسمت های دستگاه برای جلوگیری از سقوط باید ایمن باشد. تمام بخش ها به خصوص مخزنی که حرارت می بیند باید از لحاظ ترک بررسی شود. ارتباط میان قطعات شیشه ای با لاستیک یا چوب پنبه یا اتصالات مخروطی بوده و نباید با بخارات گرم واکنش نشان دهند. اگر از اتصالات مخروطی استفاده می شود روان کننده ها نیز نباید با محلول ترکیب شود و آن را آلوده سازد . کندانسور معمولا به منبع آب متصل است تا بخارات را خنک کند.
روش مناسب این است که شلنگ ورودی به کندانسور از محفظه تقطیر، دورتر و شلنگ خروجی نزدیک محفظه تقطیر باشد. این کار مانع از تماس بخار گرم با آب سرد شده و از شوک حرارتی جلوگیری به عمل می آورد. لوله های اتصال باید طوری محکم باشند که تغییرات فشار آب را تحمل کند. جریان آب باید به اندازه کافی در شلنگ ها جریان داشته باشد تا باعث پاشش یا مسایلی از این دست نشود. به خاطر داشته باشید نرخ جریان در طول روز ممکن است نسبت به نرخ تنظیم شده، تغییر کند.
انواع تقطیر
تقطیر اتمسفری
برج تقطیر اتمسفری معمولا دارای ۳۰ تا ۵۰ عدد سینی می باشد که در هر یک از این سینی ها فاز بخار و مایع در حال تعادل ( انتقال جرم) با یکدیگر هستند . همانطور که در بالا ذکر شد اساس کار برج تقطیر، یا بهتر بگوییم فرایند تقطیر، جداسازی فیزیکی بر اساس نقطه جوش می باشد . به همین ترتیب فراورده های نفتی در طول برج بر حسب نقطه جوششان جدا می شوند .
سبکترین جزء جدا شده از بالای برج بدست می آیند و از قسمت های جانبی فراورده های میان انواع تقطیر را به دست می آوریم .در پایین ستون تقطیر بخار آب تزریق می شود که هدف آن جداسازی گازوئیل به جا مانده در باقیمانده اتمسفری است . آنچه در برج تقطیر به جا می ماند مواد سنگین می باشد ،
انواع تقطیر مواد سنگین
برای تقطیر این باقیمانده حرارت بسیار زیادی لازم است که در صورت اعمال در فشار اتمسفری منجر به شکست حرارتی ملکولها می شود برای اینکه از این کار جلوگیری شود این باقیمانده را در برج تقطیر دیگری با نام برج تقطیر خلاء که در فشار حدود ۱۵ تا ۴۰ میلی متر جیوه کار میکند تقطیر می کنند . در طول برج تقطیر اتمسفری دما متغیر است به طوری که دما از ۳۵۰ درجه در پایین برج تا ۷۰ درجه سانتیگراد در بالای برج تغییر می کند.
چون معمولا به همراه فراورده ها مقداری از مواد سبک نیز وجود دارد لذا این فرآورده ها را به ستون های کوچکی به نامSTEAM STRIPPING می فرستند تا آن مواد سبک جدا شوند . در اثر تماس بخار آب با فراورده های نفتی که در جهت مخالف جریان دارند مواد سبکتر به همراه بخار آب کشیده می شود .
فراورده هایی که از برج تقطیر اتمسفری به دست می آیند عبارت است از :
۱_ گاز های سبک ، ۲ _ گاز های مایع ، ۳_ بنزین سبک و سنگین ، ۴_ کروزن ( نفت سفید) ، ۵_ گازوئیل اتمسفری