تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۴ام فروردین ۱۴۰۰
الکل
در شیمی به هر ترکیب شیمیایی که یک گروهِ هیدرکسیل (-OH) متصل به کربن یک لکیل داشتهباشد، الکل گویند. فرمول کلی یک الکل سادهٔ غیر حلقهای CnH۲n+1OH است. در شیمی الکلها در شمار گروه مهمی از ترکیبهای شیمیایی هستند و در واکنشهای گستردهای شرکت میکنند و بسیاری از ترکیبهای شیمیایی از آنها به دست میآیند، بهطوری در کتاب شیمی آلی موریسن و بوید آمدهاست که اگر به شیمیدانی بگویند او را با ده ترکیب شیمیایی در یک جزیره تنها خواهند گذاشت الکل یکی از آنها خواهدبود.
بیشتر خانوادههای الکلها پسوند (ول) میگیرند مانند بوتانول، اتانول
انواع الکلها
بهطور کلی، زمانی که نام الکل به تنهایی به کار میرود، معمولاً منظور اتانول است که همان الکل گرفتهشده از جو یا عرق یا همان مشروبات الکلی میباشد. اتانول مایعی بیرنگ و فرار وبا بویی بسیار تند است که از تخمیر شکرها به دست میآید. همچنین گاه به هر گونه نوشیدنی که این ترکیب را داشتهباشد، الکل میگویند. هزاران سال است که معمولاً این ماده به عنوان یکی از عاملهای اعتیادآور بهشمار میآید.
الکلهای دیگر بیشتر با صفتهای مشخصکنندهٔ ویژهٔ خود میآیند مانند الکلهای چوب (که همان متانول است) یا ایزوپروپیل الکل. پسوند «ول» نیز در پایان نام شیمیایی همهٔ الکلها میآید. با فرمول شیمیایی C۲H۵OH با توجه به این که پیوند بین الکلها مانند آب، پیوند هیدروژنی است به هر اندازهای در آب حل میشود.
همچنین با توجه به این که الکلها از یک سو بخشی آلی داشته و از سوی دیگر گروه هیدروکسیل دارند بسیاری از مواد آلی را نیز حل میکنند. دومین حلال بعد از آب است که برخی از مواد شیمیایی در آن حل میکنند. محلول ید در محلول آب و الکلها را تنتورید میگویند و برای گندزدایی به کار میروند.
برخی از کاربردهای الکل:
- سوخت خودرو
- کاربردهای پزشکی و گندزدایی (به دلیل نفوذ فوقالعاده به داخل منافذ و حفرهها و از بین بری باکتریهای گرم مثبت و منفی و باکتریهای مقاوم به اسید با غلظت ۷۰ تا ۸۰ درصد)