تاریخ بروزرسانی(Update Date): ۲۹ام فروردین ۱۴۰۰
سوخت
سوخت در انواع مختلف خود، از جایگاه مهمی در اقتصاد دنیا برخوردار است، بنابراین حمل و نقل سوخت نیز یکی از مهم ترین انواع حمل و نقل است که در جهان جریان دارد. ایمنی نیز یک نگرانی کلیدی برای انواع حمل و نقل و فعالیت های حمل و نقل جاده ای، دریایی و … است. ایمنی در حمل و نقل می تواند شامل انتقال افراد، ارائه محصولات یا انتقال کالاها و تجهیزات به داخل و خارج از حوزه هایی باشد که ما در آن فعالیت می کنیم. بسته به محیط زیست محلی و انواع حمل و نقل که ما از آن ها استفاده می کنیم، خطرات متفاوت است.
نفت خام
سوخت هایی مانند نفت غالبا در نقاط دور افتاده تولید می شود. بنابراین برای انتقال نفت استخراج شده نیاز به چرخه حمل و نقل است که از یک سو نفت خام را به منظور پالایش به پالایشگاه ها انتقال داده واز سوی دیگر محصولات تصفیه شده در پالایشگاه ها به جایی که آن ها مصرف می شود منتقل شوند. در این میان روش های مختلفی برای حمل و نقل سوخت وجود دارد که همه آن ها به میزان زیادی مهم هستند. پیشرفت در تکنیک های اکتشاف و استخراج (مانند حفاری دریایی)، به این معنی است که سوخت در حال جابجایی و بازیابی از نقاط دور در سراسر جهان است.
۸۰٪ از سوخت های حمل و نقل امروز از نفت حاصل می شود که شامل بنزین، گازوئیل، دیزل، گاز مایع (LPG)، سوخت موشک و سوخت وسائل حمل و نقل دریایی است. راه های مختلفی وجود دارد که می تواند در مقیاس بزرگ نفت و سایر مشتقات آن را در سراسر جهان جابجا کند. هر نوع از حمل و نقل دارای منافع و اشکالات خود است.
عرضه مواد سوختی
یکی از مواردی که از اهمیت و حساسیت خاص و بالایی برخوردار است عرضه مواد سوختی از طریق ناوگان حمل فرآورده‌های نفتی است.عدم رعایت موازین ایمنی به هنگام انتقال مواد سوختی در جاده‌های خارج از شهر و بخصوص خیابان‌های داخل شهر توسط تانکرهای حامل فرآورده‌های نفتی سریع الاشتعال همواره می‌تواند باعث بروز حوادث و حریق‌های ناگوار شود.
بر اساس این گزارش، آخرین نمونه حوادث مشابه می توانند، واژگونی تانکر سوخت ۳۳ هزار لیتری بنزین در شهر زیبا ، خیابان کانون ، میدان اوستا در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۸۵ بود که منجر به جاری شدن مقدار زیادی بنزین در خیابان های مجاور گردید را نام برد.اینگونه موارد می‌تواند خطرات بسیار زیادی برای شهروندان ، خودروهای پارک شده و غیره ایجاد نماید. اضافه بر آن هزینه های زیادی نیز باید صرف امور پیشگیری از آتش‌سوزی مایعات جاری شده توسط سازمان آتش‌نشانی شود.
همچنین استقرار کامیونهای سوخت‌رسان در جایگاه‌های فروش سوخت از دیگر عواملی است که در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی در هنگام تخلیه سوخت ممکن است، باعث حریق و حادثه شود.به عنوان نمونه حریق در پمپ بنزین واقع در خیابان کمیل تهران در زمستان ۱۳۸۱ بود که جایگاه سوخت‌رسانی و تانکر حامل مواد سوختی به طور کامل طعمه شعله‌های آتش شد. در این حادثه با تلاش و حضور بموقع آتش‌نشانان خسارات جانی به بار نیامد و به غیر از تانکر سوخت که بطور کامل دچار حریق شده بود سایر وسایط نقلیه موجود در محل بسرعت از محل حادثه تخلیه شده و نیز جایگاه پمپ ینزین از سرایت حریق مصون ماند.کارشناسان حوزه حفاظت و پیشگیری از حریق سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران به منظور پیشگیری از وقوع چنین حوادثی لازم می داند که توجه مسئولین سازمان‌های ذیربط و شهروندان محترم را به رعایت دقیق موازین و توصیه های ایمنی بشرح ذیل معطوف کند.
تانکرهای نفتی
تانکرهای نفتی می توانند در اندازه های بزرگ باشند، اگرچه تانکرهای کوچک نیز کاربرد امابرای حمل ونقل نفت و مشتقات منفی از تانکرهای بزرگ استفاده میشود.
تانکرهای بزرگ نفت خام بیشتری حمل می کنند و به طور کلی در تجارت بین المللی نفت خام مورد استفاده قرار می گیرند.
خطوط لوله انتقال نفت
خط لوله های بزرگ حمل و نقل عموما از زیر زمین است که هدف حمل و نقل نفت و گاز طبیعیدر شبکه های توزیع گسترده است.
برای حمل و نقل گاز طبیعی، محصولات گاز طبیعی مایع، نفت خام و دیگر محصولات نفتی تصفیه شده استفاده می شود.
خطرات مواد نفتی
حمل و نقل ریلی
نفت و سایر سوخت ها را نیز می توان در قطارهای مجهز به تانکر ویژه محموله های سوختی حمل و نقل کرد. وجود راه آهن برای حمل و نقل نفت در مقیاس های نسبتا زیاد ضروری است، اما این روش، یک روش نسبتا ارزان برای حمل و نقل نفت است.(تفاوت موتور بنزینی ودیزلی)
کامیون های تانکردار
کامیون های تانکردار همچنین نوعی روش حمل و نقل نفتی هستند، با این حال آنها به طور عملی
اتی همانند حمل و نقل ریلی هستند؛ به این صورت که چندین کامیون بزرگ با مخازن ذخیره مجهز برای انتقال مقادیر قابل توجهی از نفت مورد استفاده قرار می گیرند.
به عنوان مثال رانندگان هر یک از تانکرهای سنگین ترانزیت نفت‌خام از سمت مرز دوغارون به مقصد شهرک صنعتی هرات افغانستان ۲۱ دلار، تانکر حامل بنزین ۲۰ دلار و تانکر حامل گازوییل ۱۹ دلار به عنوان دستمزد حمل مواد سوختی دریافت می‌کنند. “افزایش نیافتن نرخ کرایه تانکرهای حمل سوخت در داخل افغانستان، پرداخت نشدن عوارض گمرکی در مرز اسلام‌قلعه آن کشور و همچنین در نظر گرفتنه نشدن هزینه افت بار و زمان تلف شده برای خودروهای سنگین از سوی تاجران افغان” را از دیگر علتهای متوقف ماندن تانکرها و کامیونهای ترانزیتی از سمت افغانستان به مقصد مرز دوغارون در ایران است.